ترکیب گونه‌یی و پراکنش مکانی ماهیان در دریاچه‌ی سد درودزن، استان فارس

نویسندگان

1 سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

2 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، بلوار مدرس، خیابان جانبازان، شیراز، ایران

چکیده

با مدیریت درست دریاچه‌های مصنوعی می‌توان از آن‌ها در تولید آب‌زیان نیز بهره گرفت. وارد کردن بچه‌ماهی هم‌اکنون رویکردی فراگیر در برنامه‌ریزی‌های سدها است. دریاچه‌ی سد درودزن از منابع اصلی آب آشامیدنی شیراز است، که مدیریت شیلات هر ساله بچه‌ماهی‌هایی از چند گونه‌ی مختلف از کپورماهیان را در دریاچه رها می‌کند. افزون برآن، چند گونه‌ی ماهی بومی رودخانه‌یی نیز در دریاچه رشد و زادآوری می‌کنند. هریک از گونه‌های ماهیان ممکن است ترجیح خاصی در انتخاب بخش‌هایی از دریاچه برای زیستگاه خود داشته باشد. برای بررسی امکان این ترجیح نمونه‌برداری از ماهیان دریاچه با دو تکرار در اسفند 1389 و مهر 1390 در سه مقطع رودخانه‌یی، میانه و دریاچه‌یی انجام شد. برای گرفتن انواع ماهیان از تورهای با چشمه‌ها‌ی 37 م‌م.، 57 م‌م. و 120 م‌م. استفاده شد. در آزمایشگاه شناسایی گونه، شمار نمونه‌های هر گونه در هر ایستگاه، و زیست‌سنجی ماهی‌ها (بیش‌ترین طول استاندارد، طول چنگالی، و بیش‌ترین طول کل‌ و وزن) انجام شد. ماهی‌ها شامل شاه‌کولی جنوبی Alburnus mossulensis، سیاه‌ماهی فلس‌درشت Capoeta aculeate، سیاه‌ماهی فلس‌ریز Capoeta damascina، حِمری Carasobarbus luteus، کاراس Carassius gibelio، کپور معمولی Cyprinus carpio، و کپور نقره‌یی Hypophthalmichthys molitrix بود. بخش‌های اصلی دریاچه ترکیب‌های کاملا متفاوتی از تجمع ماهی‌ها را نشان داد. همه‌ی این 7 گونه در بخش دریاچه‌یی دیده شدند، اما در بخش میانی تنها 3 گونه‌ی سیاه‌ماهی فلس‌درشت، سیاه‌ماهی فلس‌ریز و کپور معمولی پراکندگی داشتند. در بخش رودخانه‌یی تنها 3 گونه‌ی شاه‌کولی جنوبی، سیاه‌ماهی فلس‌درشت و کپور معمولی جا گرفته بودند. این ترجیح زیست‌گاهی می‌تواند به بهره‌گیری بهتر از دریاچه در آب زی‌پروری کمک کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Species composition and spatial distribution of fishes in Dorudzan Reservoir, Fars Province, Iran

نویسندگان [English]

  • Mehrdad Zamanpoore 1
  • Sareh Yaripour 2
چکیده [English]

Aquaculture production in artificial lakes is possible with a proper management of the lake ecosystem. Introduction of fish fingerlings are now a widespread approach in reservoir planning. Dorudzan reservoir is a main source of drinking water for the capital city of Shiraz, which is used for production of several species of cyprinid fishes by the fisheries department. Additionally, few species of native riverine fish are now established in the lake. Every species is supposed to have preferences in selecting different parts of the lake. To investigate possibility of this preference, fishes were sampled twice in winter 2010 and autumn 2011 in three sections of the reservoir, riverine, transitional, and lacustrine. Mesh sizes of 37, 57, and 120 mm were used for sampling. Total number of individuals in each station for all species was counted and their biometry (maximum standard length, fork length, maximum total length, and weight) were measured. Fish populations included Alburnus mossulensis, Capoeta aculeate, Capoeta damascina, Carasobarbus luteus, Carassius gibelio, Cyprinus carpio, and Hypophthalmichthys molitrix. Major parts of the lake showed different compositions of fish assemblages. All 7 species were observed in lacustrine, while 3 species Capoeta aculeate, apoeta damascina, and Cyprinus carpio were present at the transitional section. Riverine section hosted Alburnus mossulensis, Capoeta aculeate and Cyprinus carpio. This habitat preference can help a better utilization of the lake in aquaculture

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dorudzan Reservoir
  • Fish
  • species composition
  • distribution