مقایسه ساختار اجتماعات ماکروبنتیک در خوریات غزاله و غنام (در خور موسی) بعنوان نشانگرهای زیستی آلودگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

 



در این مطالعه با بررسی ساختار جمعیتی و تغییرات ساختار جمعیت های ماکروبنتیک در برخی از خوریات ماهشهر و خور موسی و مقایسه میزان تنوع گونه ای و غالبیت آنها این خوریات به یک سری نشانگرهای زیستی جهت تعیین میزان سلامت این اکوسیستم از نظر آلودگی دست یابیم و سرانجام به معرفی مناطق بحرانی در خوریات مورد مطالعه و ارائه رهیافتهای بهبود وضعیت موجود در این خوریات بپردازیم. اهداف کلی مطالعه حاضر شامل: 1) مقایسه ساختار اجتماعات ماکروبنتیک در خوریات غزاله و غنام از میان خوریات ماهشهر و خور موسی بعنوان نشانگرهای زیستی آلودگی؛ 2) سنجش مواد آلی موجود در رسوبات و بافت بستر بعنوان مهمترین پارامترهای محیطی در ارتباط با تغییرات فونی؛ 3) مطالعه کیفیت آب از طریق سنجش پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آن و رسوبات بستر در ایستگاههای مورد مطالعه؛ 4) بررسی تغییرات جمعیتی گونه ها در مناطق دارای آلودگی؛ 5) مشخص کردن مناطقی با بار آلودگی بیشتر؛ و 6) مقایسه میزان تنوع گونه ای و غالبیت در مناطق مورد مطالعه با یکدیگر است. شش ایستگاه در دو خور غزاله و غنام از خوریات ماهشهر (جنوب استان خوزستان) تعیین و نمونه برداری از رسوبات خورهای مورد نظر در دو فصل گرم ( تابستان) و سرد (زمستان) با استفاده از گرب ون وین (با حجم ٠٢۵/٠ مترمربع) انجام گرفت. این نمونه برداری ها از شهریور ۱۳۸۵ آغاز و در بهمن ۱۳۸۵ خاتمه یافت. در هر خور سه ایستگاه در ابتدا، وسط و انتهای آن در نظر گرفته شد و از هر ایستگاه سه نمونه رسوب برای جداسازی و شناسایی ماکروبنتوزها و یک نمونه هم برای آنالیز و دانه بندی رسوبات و سنجش میزان مواد آلی درون رسوبات (TOM) برداشت گردید.
مقایسه میانگین فراوانی ماکروبنتوزها و مقایسه میزان فراوانی گروههای غالب نشاندهنده آن است که بیشترین فراوانی ماکروبنتوزها بترتیب در ایستگاههای واقع در انتها و وسط خور غنام و کمترین فراوانی بترتیب در ایستگاههای واقع در ابتدا و انتهای خور غزاله ثبت شده است.
نتایج بدست آمده از این بررسی نشان داد که فراوانترین گروههای ماکروبنتوزی دو خور غزاله و غنام شامل کرمهای پرتار و سخت پوستان می باشد که در کلیه فصول و ایستگاههای نمونه برداری این غالبیت را حفظ کرده اند . از گروه پرتاران، گونه Lycastopsis sp. و از گروه سخت پوستان، گونه Grapsus sp. جزء گونه های غالب بودند. بیشترین تعداد افراد گونه Lycastopsis sp. ، ١١۹٧ فرد در مترمربع در طول یک سال در ابتدا و انتهای خور غزاله ثبت شد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparison of benthic community structure in Ghazaleh and Ghanam Estuaries as bioindicators of pollution

نویسندگان [English]

  • Zh. Mahdavi soltani
  • M. Nabavi
چکیده [English]

Macrobenthos are important elements of the sea ecosystems living in the sediments and include Polychaeta, Decapoda and Mollusca. Some species of this group are considered as biological indicators for aquatic ecosystems. Macrobenthos are mostly sedentary which can be used as indexes of ecological conditions. We studied and compared benthic community structure as bioindicators of pollution in Ghazaleh and Ghanam estuaries, east and west of Moosa Estuary. Six groups of macrobenthos were identified and isolated of which the abundant groups were Decapoda with 23.3% and Gastropoda with 21.6%. The highest abundance of macrobenthos (1932 individual m2) was recorded at the extreme end of Ghanam estuary, and the lowest of (818 individual m2) was recorded of the front part of Ghazaleh estuary. Of the most significant contaminating factors in the region were pollutants from urban and industrial waste water, waste materials from oil leakage, and ship balance water. The results indicated that Ghazal.....