تغییرات مکانی و زمانی شوری، چگالی و درجه حرارت آبهای دریایی استان هرمزگان، تنگه هرمز و خلیج فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

 



توزیع عمودی و افقی پارامترهای شوری، چگالی و درجه حرارت آبهای محدوده استان هرمزگان در خلیج فارس از بندر سیریک تا خلیج نایبند طی تابستان و زمستان 1383 مورد بررسی قرار گرفت. عملیات نمونه برداری در محدوده ذکر شده با انتخاب 21 ایستگاه ثابت نمونه برداری و با استفاده از کشتی تحقیقاتی فردوس 1 به اجرا در آمد. در کلیه ایستگاهها توزیع عمودی شوری، چگالی و درجه حرارت، از لایه های سطحی تا لایه های تحتانی(بستر دریا) توسط دستگاه CTD مورد سنجش قرار گرفت. برای رسم نمودارها از برنامه های نرم افزاری Excel و Matlab استفاده شد. برای تحلیل آماری از نرم افزار SPSS و از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه و توکی استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی پروفیل عمودی درجه حرارت نشان داد که لایه شکست حرارتی (Thermocline) در آبهای محدوده استان هرمزگان در تابستان از عمق حدود 20 متری تا حدود 60 متری با اختلاف حدود 12 درجه سانتیگراد تشکیل می گردد ولی در زمستان این اختلاف درجه حرارت از بین می رود. توزیع عمودی شوری و چگالی از سطح به عمق چه در تابستان و چه در زمستان افزایش می یابد اما دامنه تغییرات آنها بین لایه های سطحی و عمقی در تابستان بیشتر از زمستان می باشد. نتایج حاصله نشان داد که روند تغییرات عمودی پارامترها، بخصوص مقدار شوری در ترانسکت اول نسبت به سایر ترانسکتها متفاوت بود، بطوریکه در این ترانسکت تغییرات عمودی شوری از سطح تا عمق حدود 80 متری نسبتاٌ کاهش اما از عمق 80 تا 100 متری به شدت افزایش می یابد. این افزایش نشاندهنده جریان بستری خروجی خلیج فارس از طریق بستر تنگه هرمز به دریای عمان می باشد. نتایج حاصل از بررسی توزیع افقی پارامترها نشان داد که درجه حرارت آب در تابستان از شرق به غرب افزایش و در زمستان کاهش می یابد اما مقدار شوری و چگالی در تابستان و همچنین در زمستان از شرق به غرب افزایش می یابند. نتایج مقایسه آماری میانگین درجه حرارت، شوری و چگالی بین لایه های عمقی و ترانسکتهای مختلف نشان داد که بطور کلی اختلاف آنها هم در تابستان وهم در زمستان با حدود اطمینان 95 درصد معنی دار می باشد (P<0.05). 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

SPATIAL AND TEMPORAL VARIATION OF SALINITY, WATER DENSITY, AND TEMPERATURE OF SEA'S WATERS IN HORMOZGAN PROVINCE, HORMOZ STRAIT AND THE PERSIAN GULF

نویسندگان [English]

  • M. Ebrahimi
  • L. Mohbi nozar
  • K. Ejlali
  • M. Sanjabi
چکیده [English]

Horizontal and vertical distribution of water density, salinity and temperature in Hormozgan province along the Persian Gulf, from Sink Harbor to Nayband Bay, during summer and winter in the year 2005 were studied. We used CTD set to test the parameters in waters from surface to one meter above the seabed. A one way ANOV A and Tukey test were applied to the data. Results show that the thermocline layer is formed in the depth 20-60m with a temperature difference of about 12oC and this temperature difference diminishes in winter. Vertical distribution of density and salinity, both for summer and winter seasons are increased, where the scope of changes between surface and bottom layers in summer is more than the winter season. Vertical changes of the three parameters was observed and for salinity along the first transect this was especially significant where we could see a gradual change from surface to about 80 m under water and a drastic change from 80-100m. This increase shows the existence of an outgoing water current from the bottom of the Persian Gulf via the Hormoz Strait towards the Sea of Oman. Horizontal distribution of parameters show that seawater temperature increases from east to west in summer and it decreases in the same direction during the winter. In the same direction, density and salinity increases, both in summer and winter seasons. The statistical comparison of average density, salinity and temperature in different depth layers and transect lines showed a significant difference for summer and winter seasons (P<0.05, 95%).

کلیدواژه‌ها [English]

  • THERMOCLINE
  • PHYSICAL AND CHEMICAL CHARACTERS
  • Persian Gulf
  • Iran