شناسایی مناطق بالقوه توسعه آبزی‌پروری دریایی در سواحل سیستان و بلوچستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

آبزی پروری یک صنعت به سرعت در حال رشد در کشورهای در حال توسعه است. در سیستان و بلوچستان، مساحت زمین مورد استفاده برای آبزی پروری در سال های اخیر با توجه به تقاضای رو به افزایش، توسعه یافته است. هدف این تحقیق، مکانیابی مناطق مناسب توسعه پرورش میگو در سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) با ایجاد پایگاه لایه های اطلاعاتی معیارها و گزینه­های موثر است. لایه های اطلاعاتی (نقشه­های ارتفاع، شیب، کاربری اراضی، فاصله از دریا، ضخامت خاک، نوع خاک، pH خاک، بافت خاک، فاصله از مراکز تکثیر، فاصله از راه ها و فاصله از بازارهای محلی) تهیه گردید. وزن معیارها و گزینه ها با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم افزار EC2000 تعیین گردید. از محیط نرم افزار ArcGIS برای مدل سازی و تحلیل فضایی و تلفیق لایه ها استفاده شد. با تلفیق و همپوشانی لایه های اطلاعاتی، نقشه نهایی جهت توسعه آبزی پروری در منطقه در چهار پهنه (بسیار مناسب، مناسب، نسبتاً مناسب و نامناسب) ترسیم گردید. نتایج نشان داد که از اراضی مورد مطالعه، 1718 هکتار (2/1درصد) در طبقه بسیار مناسب، 12547هکتار (4/9 درصد) در طبقه مناسب، 103164 هکتار (8/76 درصد) در طبقه نسبتاً مناسب و 17059 هکتار (6/12 درصد) در طبقه نامناسب جهت توسعه  آبزی پروری قرار گرفت. این مطالعه نشان می­دهد که از پایگاه داده های GIS می توان برای ایجاد مدل های مکانی در ارزیابی اراضی برای آبزی پروری استفاده نمود. مدل ارزیابی اراضی در این مطالعه برای شناسایی مناطق مناسب برای آبزی پروری از نظر افزایش تولید، حفاظت موثر و مدیریت پایدار اراضی مفید می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of potential zones for marine aquaculture development using GIS in coastal regions of Sistan va Balouchestan

نویسندگان [English]

  • S. Moghdani
  • F. Amiri
چکیده [English]

Aquaculture is a rapidly growing industry in developing countries. In Sistan and Balouchestan, the land area used for marine aquaculture increased rapidly in recent years due to a steadily rising demand. The purpose of this research was conducted to identify appropriate sites for shrimp farming development in coastal of the Sistan va Balouchestan province using geographical information systems (GIS) based on creating a database of information layers of effective criteria and alternative. Data layers (Digital elevation model, slope, land use, soil thickness, distance to sea, soil type, soil pH, soil texture, distance to hatchery sites, distance to roads and distance to local markets) were gathered. The weight of criteria and alternatives were determined using an analytical hierarchy process (AHP) in EC2000 software. For modelling, spatial analysis and integration layers ArcGIS setting were used and the zoning map was obtained. By consolidation and overlaying data layers, the final map was drawn in order to classify the aquaculture development in the area in four various zones (highly suitable, suitable, moderately suitable, not suitable). The study revealed 1718 ha (1.2%) is the highly suitable, 12547 ha (9.4%) is suitable, 103164 ha (76.8%) is moderately suitable and 17059 ha (12.6%) is not suitable. This study shows that GIS databases of different formats and sources can be used effectively to establish spatial models in land evaluation for aquaculture. The land evaluation model developed in this study is useful to identify suitable areas for aquaculture in terms of efficient generation, effective conservation, and sustainable land management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • site selection
  • Marine aquaculture
  • analytical hierarchy process (AHP)
  • Geographic Information System (GIS)
  • Sistan va Balouchestan