ارزیابی جریان زیست‌محیطی رودخانه با روش‌های هیدرولوژیک و اکوهیدرولوژیک به‌منظور حفاظت از اکوسیستم آبی و آبزیان

نویسندگان

1 گروه مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 پژوهشکده شرکت سهامی آب منطقه‌‌ای، آذربایجان شرقی، تبریز، ایران

10.22092/isfj.2022.128220

چکیده

بقاء و ادامه حیات آبزیان و زیستگاه‌‌های طبیعی نیازمند حفظ رودخانه‌ها به‌عنوان مهم‌ترین اکوسیستم‌هایی آبی‌ می‌باشند. در سال‌های اخیر، تغییرات آب‌وهوایی، سدسازی، صید بی‌رویه و آلودگی آب، جریان رودخانه‌ها، اکوسیستم‌های آبی و ماهیان را که شاخص‌‌های زیستی محسوب می‌‌شوند، در معرض خطر نابودی قرار داده است. در سراسر دنیا از روش‌های هیدرولوژیک متنوعی در راستای بهبود محیط اکولوژیک، حفظ رژیم طبیعی جریان و محافظت از تنوع بیولوژیکِ اکوسیستم‌ها استفاده می‌شود. در این مطالعه از روش‌‌های هیدرولوژیک و اکوهیدرولوژیک (ABF، Tennant، Arkansas، Tessman و FDC Shifting) در برآورد جریان زیست‌محیطی رودخانه دره‌رود استان اردبیل در ایستگاه هیدرومتری مشیران براساس دوره آماری 30 ساله، استفاده شد. میانگین جریان زیست‌محیطی در روش جریان پایه آبزیان و روش تنانت به‌ترتیب برابر با 51/1 و 63/1 مترمکعب بر ثانیه بدست آمد که به ‌دلیل عدم در نظر گرفتن تغییرات فصلی و تغییرات شدید جریان ماهانه بدون اصلاح، رویکردهای مناسبی نمی‌‌باشند. روش انتقال منحنی تداوم جریان با میانگین جریان زیست‌محیطی 67/3 مترمکعب بر ثانیه به ‌علت در نظر گرفتن کلاس مدیریت زیستی مطابق با شرایط منطقه نسبت به سایر روش‌ها ارجحیت نشان داد. همچنین نتایج نشان داد، در شرایط کمبود اطلاعات اکولوژیک کامل، شاخص‌‌های هیدرولوژیک و کلاس‌های زیست‌محیطی در روش انتقال منحنی تداوم جریان، می‌توانند برای برآورد حقابه زیست‌محیطی مورد استفاده قرار بگیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Use of hydrological and ecohydrological methods for the assessment of river environmental flow to protect aquatic animals and aquatic ecosystem

نویسندگان [English]

  • A. Ghasemi 1
  • T. Valinassab 2
  • M. Mohammadpour 3
1 Faculty of Civil and Environmental Engineering, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2 Iranian Fisheries Science Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran.
3 Ragional Water Company of East Azarbaijan, Iran.
مجله علمی شیلات ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 08 دی 1401

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار