1
گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی و میکروبیولوژی، دانشکده علوم و فناوری‌های زیستی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2
گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
10.22092/isfj.2023.128888
چکیده
کادمیوم (Cd) فلز سنگینی است که به دلیل نیمه عمر بالا در خاک و حلالیت زیاد در آب یک آلوده‌کننده قوی به‌حساب می‌آید. این فلز سمی و ماده اصلی آلوده‌کننده اکوسیستم‌های آبی است. در تحقیق حاضر، اثر افزودن عصاره پوست انار در جیره غذایی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) بر مهار آسیب‌های اکسیداتیو ناشی از مسمومیت تجربی با کادمیوم ارزیابی شده است. در این مطالعه، ماهیان با وزن متوسط 70 گرم به طور تصادفی در پنج گروه بیست عددی تقسیم شدند. گروه اول، بدون دریافت هیچ افزودنی به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. دومین گروه ماهیان تنها در معرض کلرید کادمیوم (5 میلی‌گرم در لیتر) قرار داده شدند. گروه‌های سوم، چهارم و پنجم علاوه بر کادمیوم (5 میلی‌گرم در لیتر)، به‌ترتیب غلظت‌های 1، 2 و 4 درصد عصاره پوست انار را نیز دریافت کردند. پس از اتمام دوره آزمایش که 140 روز بود، خونگیری از نمونه‌ها انجام شد. سپس فاکتورهای بیوشیمیایی موجود در سرم خون هر یک از نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. ارزیابی فعالیت شاخص‌های آنزیمی نشان داد که مصرف کادمیوم باعث کاهش معنی‌دار میزان فعالیت سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، گلوتاتیون پراکسیداز (GPx) و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) می‌شود درحالی‌که میزان مالون دی آلدهید (MDA) به طور معنی‌دار افزایش یافت (05/0>p). همچنین نتایج نشان داد افزودن غلظت‌های افزایشی (1، 2 و 4 درصد) عصاره پوست انار، باعث افزایش معنی‌دار فعالیت آنزیم‌های SOD، GPX و میزان TAC شد درحالی‌که میزان MDA در مقایسه با گروه تحت تیمار با کادمیوم کاهش یافت (05/0> p). بنابراین، به‌نظر می‌رسد که استفاده از عصاره پوست انار به عنوان یک مکمل غذایی، برای کاهش اثرات مسمومیت تجربی ناشی از کادمیوم در ماهی کپور معمولی می‌تواند مفید باشد، هر چند به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
)