مطالعه برخی جنبه‌‌های زیست‌شناسی تولید مثل ماهی کلمه (Rutilus caspicus Yakovlev, 1870) در سواحل جنوب شرقی دریای خزر

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

2 گروه تولید و بهره‌‌برداری، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

3 پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

4 مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 گروه ایکتیوپاتولوژی و هیدروبیولوژی، دانشگاه فنی دولتی کالینیگراد، کالینینگراد، روسیه

چکیده

در این مطالعه برخی جنبه‌‌های زیست شناسی تولیدمثل ماهی کلمه خزری صید شده به‌وسیله تورهای پره در طول سواحل جنوبی دریای خزر در دوره زمانی 1400-1398 مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع 317 نمونه ماهی صید شده (144 عدد نر و 173 عدد ماده) نسبت جنسی نر به ماده 2/1:1 به‌دست آمد که از نظر آماری با نسبت مورد انتظار 1:1 معنی‌دار نبود (05/0p>). میانگین طول چنگالی (انحراف معیار±) 63/2 ± 6/15 (با دامنه 5/25-6/10) سانتی‌متر برای جنس نر و 70/3 ± 7/18 (با دامنه 5/32-3/11) سانتی‌متر برای جنس ماده به‌دست آمد. دامنه و میانگین وزن برای جنس نر به‌ترتیب 214-18 و 20/36 ± 7/60 گرم و برای جنس ماده به‌ترتیب 502-22 و 76/74 ± 5/120 گرم محاسبه شد. حداقل، حداکثر و میانگین هماروی مطلق ماهی R. caspicus به‌ترتیب 6707، 51438 و ۹۸۰۰ ± 18773 عدد تخمک برآورد شد. میانگین هماوری نسبی نسبت به وزن کل و طول چنگالی ماهی کلمه به‌ترتیب 33±152 عدد تخم به ازاء گرم و 367±967 عدد تخم به ازاء سانتی‌متر برآورد شد. میزان هماوری مطلق ماهی کلمه با افزایش طول و وزن به‌ترتیب با ضرایب تعیین 62/0 و 68/0 افزایش یافت به‌طوری‌که دامنه میزان هماوری در دامنه طولی 5/15-5/14 سانتی‌متر برابر با 11807-6707 عدد و در دامنه 32-27 سانتی‌متر برابر با 42693-35813 عدد بود. نتایج نشان داد که در تمام ماه‌های نمونه‌برداری ماهیان ماده کلمه با مراحل 4 و 5 رسیدگی جنسی حضور دارند. مقدار میانگین طول (چنگالی) بلوغ جنسی (Lm50%) ماهی ماده R. caspicus ۸/۱۳ سانتی‌متر به‌دست آمد. بیش‌ترین مقدار شاخص گنادی (GSI) در جنس نر در ماه بهمن با مقدار ۰۸/7 و در جنس ماده در اسفند با مقدار ۰۶/۱۶ مشاهده شد که در جنس اخیر در فروردین مقدار این شاخص به ۹۶/۱۵ کاهش یافت. با توجه به این‌که اوج مقدار GSI و درصد بالای مرحله 5 رسیدگی جنسی ماهی R. caspicus در اسفند و فروردین است، می‌‌توان صید این گونه در این دوره زمانی را ممنوع اعلام کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study on some reproductive biology aspects of Caspian roach, Rutilus caspicus (Yakovlev, 1870), on the south-east coasts of the Caspian Sea

نویسندگان [English]

  • M. Larijani 1
  • S.A. Hosseini 1
  • P. Zare 2
  • G. Daryanabard 3
  • M. doustdar 4
  • Z. Ansari 5
1
2
3
4
5
مجله علمی شیلات ایران
دوره 32، شماره 4
مهر و آبان 1402
صفحه 117-126

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار