ساختار جمعیت دوکفه‌ای Mytilaster lineatus (Gmelin, 1791) در سازه‌‌های مصنوعی بنادر جنوب غربی دریای کاسپین

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

10.22092/isfj.2024.131138

چکیده

سواحل صخره‌ای یا سازه‌های مصنوعی افزایش تنوع جانوری ثابت و متحرک را به‌همراه دارند. در سواحل جنوبی دریای خزر این مناطق به صورت مصنوعی ایجاد شده‌‌اند. دو کفه‌‌ای Mytilaster lineatus یکی از گونه‌‌های غیر بومی دریای خزر بوده که از پراکنش وسیعی نیز در سواحل جنوبی آن برخوردار است. در این بررسی سطح مشخصی از دیواره‌های موج شکن در دو منطقه بندر انزلی و بندر کاسپین تراش داده شد و از همه موجودات پاکسازی شدند. ساختار جمعیت، رشد و تغییرات فراوانی گونه M. lineatus به صورت فصلی در واحدهای نمونه‌برداری مورد بررسی قرار گرفتند. داخل محوطه اسکله بندر انزلی گونه M. lineatus قادر به استقرار و رشد نبود، اما در محوطه اسکله بندر کاسپین پس از استقرار، کاهش فراوانی و تراکم آن مشاهده شد. در هر دو بخش دریایی مناطق مذکور افزایش تدریجی فراوانی و زی‌توده دوکفه‌‌ای مشاهده شد. پنج ماه پس از شروع بررسی‌‌ها، تمام کلاسه‌‌های طولی در ساختار جمعیت گونه مشاهده شده و اندازه ارتفاعی بالاتر از 13 میلی‌متر در جمعیت دیده شد. یکسال پس از اولین دور نمونه‌برداری، حداکثر طول 13/17 میلی‌متر مشاهده شد. میزان رشد در تابستان – پائیز حدود 075/0 میلی‌متر در روز محاسبه گردید. زی‌توده پس از یکسال در حد 2 کیلوگرم در متربع بوده که نشانگر مهاجم بودن شدید گونه در مناطق جنوبی خزر است. حضور این گونه در نواحی دورتر از ساحل می‌‌تواند منابع غذایی مورد نیاز ماهیانی همچون گونه‌های خاویاری و ماهی سفید را تأمین نماید که با طرح ایجاد زیستگاه‌های مصنوعی قابل بررسی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Population structure of the bivalve Mytilaster lineatus (Gmelin, 1791) in the artificial constructions of ports in the southwestern of Caspian Sea

نویسندگان [English]

  • F. Sayyadoghly 1
  • N. Shabanipoor 1
  • A. Mirzajani 2