شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های عملکرد تعاونی‌های صیادی استان خوزستان

نویسندگان

1 دانشکده منابع‌طبیعی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران

2 پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، مؤسسه‌ تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

3 بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌طبیعی استان مرکزی، اراک، ایران

4 گروه شیلات، معاونت دفتر امور صید شیلات ایران، سازمان شیلات ایران، تهران، ایران

10.22092/isfj.2025.133888

چکیده

تعاونی‌های صیادی از رایج‌ترین تشکل‌های مردم‌نهاد فعال در نواحی ساحلی کشور هستند که عموماً برای تأمین احتیاجات شغلی و اقتصادی اعضای خود فعالیت می‌کنند. استان خوزستان همواره با ظرفیت‌های صیادی برجسته شناحته می‌شود. فعالیت بخش عمده‌ای از صیادان استان خوزستان به‌نحوی با تعاونی‌‌های صیادی در ارتباط است، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی مهم‌ترین شاخص‌های موثر در عملکرد شرکت‌های تعاونی‌ صیادی استان خوزستان طی سال‌های 1403-1401 انجام گرفته است. این پژوهش با بهره‌گیری از روش‌های مطالعاتی، مصاحبه محور (تکنیک دلفی) و توزیع پرسشنامه محقق ساخته در میان فعالان حوزه صیادی صورت گرفته است، روایی پرسشنامه براساس شیوه روایی‌سنجی محتوایی و پایایی گویه‌ها با آلفای کرونباخ 88/0 محرز گردید. خبرگان براساس روش نمونه‌گیری سیستماتیک خوشه‌ای گزینش شدند. مهم‌ترین عوامل گزینش، داشتن سابقه کار اجرائی-مدیریتی در بخش شیلات کشور، صنعت صید یا تعاونی‌های صیادی بود. جوامع آماری شامل دو گروه مجزای هیئت خبرگان و صیادان فعال تعاونی‌های صیادی بودند. تحلیل شاخص‌های عملکردی شناسایی شده با استفاده از مدل آماری (تحلیل عاملی تأییدی) انجام گرفت. براساس نتایج حاصل، شاخص‌های تبیین‌کننده عملکرد تعاونی‌های صیادی استان خوزستان به‌ترتیب اهمیت در قالب هفت عامل شامل مدیریت همه‌جانبه و پویا، سیاست‌گذاری‌های مدیریتی اجرائی و آموزشی، تأثیر اقتصادی بر عملکردهای اجتماعی، کنشگری در ارائه تسهیلات،کنشگری در تعاملات اجتماعی با اعضا و بخش‌های سرمایه‌گذار، کنشگری در ارائه خدمات زیربنایی و نظارت بر وضعیت صید تعریف شدند که در مجموع 2/62 درصد از تغییرات واریانس کل متغیرها را تبیین نمودند. بر اساس نتایج حاصله، بازنگری در شیوه‌های مدیریتی و افزایش نظارت بر وضعیت شغلی-اقتصادی فعالان تعاونی‌های صیادی می‌تواند به شکل معنی‌داری در بهبود عملکرد این تشکل‌ها تأثیرگذار باشد. اهتمام دستگاه‌های مسئول و متولی بر بهبود عملکرد و وضعیت این شرکت‌ها نیز باید با در نظرگرفتن عوامل استخراجی صورت پذیرد، زیرا عوامل مذکور دارای بیشترین تأثیر در وضعیت عملکردی این تعاونی‌ها خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification and prioritization of performance indicators for fisheries cooperatives in Khuzestan Province

نویسندگان [English]

  • P. Zangeneh Rezaie 1
  • M. Khosravizadeh 1
  • N. Shiri 2
  • Z. Khoshnodifar 3
  • R. Abbaspour Naderi 4
1
2
3
4