تفاوت‌‌های ریختی و الگوی رشد بین جمعیت‌‌های مختلف کپور معمولی در ایران

نویسندگان

1 پژوهشکده آبزی‌پروری جنوب کشور، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

2 مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/isfj.2025.134216

چکیده

از مهم‌ترین اقدامات آغازین در تشکیل یک بانک ژن زنده، تشکیل جمعیت مرجع با تنوع ژنتیکی و ریختی گسترده است. در این مطالعه، تفاوت‌‌های ریختی بین چهار جمعیت مختلف کپور معمولی (شمال ایران، جنوب ایران، چینی و کاسپی) در اولین بانک ژن زنده این ماهی درکشور بررسی شد که در ابتدا تمایز ژنتیکی آنها با نشانگر SNP بر پایه توالی‌‌یابی کل ژنوم از یکدیگر مشخص شد. رشد طولی و وزنی و ارتفاع و قطر بدن در طول دو سال در جمعیت‌‌ها بررسی شد. نتایج نشان‌دهنده آن بود که به دلیل فاصله ژنتیکی کم بین جمعیت‌‌های شمال و جنوب ایران و جمعیت تاتا، لایه‌‌بندی جمعیتی بین این جمعیت‌‌های این مناطق وجود نداشت و نمونه‌‌ها از نظر ژنتیکی یکنواخت بودند. جمعیت‌‌های چینی و کاسپی، تفاوت ژنتیکی را با سه جمعیت دیگر نشان دادند. نتایج آزمون‌های آنالیز واریانس یک‌طرفه و چندطرفه نشان داد که نوع جمعیت، جنسیت، زمان و اثرات تعاملی آنها بر تغییرات تمام اندازه‌گیری‌های بدنی اثرات معنی‌‌دار دارد (05/0> p). بیشترین ارتفاع بدن در همه فصول متعلق به کپور جنوب ایران بود که با شکل بشقابی آن مطابقت دارد که نتیجه انتخاب چندین ساله تکثیرکنندگان این جمعیت‌‌ها در خوزستان با توجه به بازارپسندی آن است. پس از کپور جنوب ایران، کپور تاتا نیز دارای ارتفاع و قطر بیشتر بدن نسبت به دو جمعیت دیگر (شمال ایران و چینی) است. همچنین کمترین تغییرات در مقدار ارتفاع بدن متعلق به کپور جنوب ایران و پس از آن تاتا بود که با یکدست بودن ریخت این جمعیت‌‌ها مطابقت داشت. در همه جمعیت‌‌ها، اندازه‌‌های بدنی در جنس ماده بزرگتر از جنس نر بود به‌‌ویژه بیشترین تفاوت در وزن و طول بدن مشاهده گردید. ارتباط بین طول کل و وزن در سه جمعیت تاتا مجارستان، چینی و شمال ایران کاملاً مشهود بود، اما در جمعیت جنوب ایران، داده‌‌ها بیانگر پراکندگی بودند و کمترین ارتباط بین طول و وزن در این جمعیت مشاهده شد. روند رشد در تاتا بهتر از شمال ایران و چینی است. با توجه به وجود تفاوت‌های ریختی و رشدی بین جمعیت‌ها، باید برنامه‌های انتخاب ژنتیکی با رویکرد بهینه‌سازی و استفاده از تنوع ژنتیکی موجود صورت پذیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Phenotype and growth trend differences in varied populations of common carp in Iran

نویسندگان [English]

  • A.S. Sadr 1
  • S. Nazemroaya 1
  • M. Youneszadeh Feshalami 1
  • F. Hekmatpour 1
  • H. Houshmand 1
  • M. Ahangarzade 1
  • M. Golshan 2
  • M. Hafezie 2
  • M. Sharifian 2
  • E. Jorfi 2
  • F. Kianersi Nenadegani 1
1
2
مجله علمی شیلات ایران
دوره 34، شماره 3
مرداد و شهریور 1404
صفحه 1-17

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار