بررسی اثر فرمالدئید بی سولفیت سدیم (هیدروکسی متانوسولفانات سدیم) در کاهش ترکیبات ازته آب مخازن و بر برخی شاخص‌های خونی، ایمنی و کبدی ماهی کوی (Cyprinus rubrofuscus)

نویسندگان

1 گروه علوم و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 گروه بهداشت و بیماری‌های آبزیان، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22092/isfj.2025.134691

چکیده

نیتروژن آمونیاکی آلاینده اصلی، مصرف‌کننده اکسیژن و یک عامل محدودکننده محیطی رایج در آبزی‌پروری است که می‌تواند به‌سرعت در آب انباشته‌ شود و به غلظت‌های سمی برسد. ماهی‌ها به‌خصوص ماهی کوی (Cyprinus rubrofuscus)، در برابر سمیّت ناشی از نیتروژن آمونیاکی آسیب‌پذیر هستند. در مطالعه حاضر، اثرات سمی مختلف آمونیاک بر ماهی کوی ازجمله شاخص‌های آبی، خونی، کبدی، رشدی و پاسخ ایمنی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، تعداد 360 عدد ماهی کوی با میانگین وزنی 50 گرم به صورت تصادفی در 24 آکواریوم (15 قطعه در هر اکواریوم) قرار داده شدند. و آزمون در 6 تیمار با چهار تکرار و در هر تکرار 15 عدد ماهی به ازاء هر 1 ppm آمونیاک تام 31  میلیگرم FBS  در هر لیتر  استفاده شد.  آزمون‌ها تا تلف شدن 50 درصد  ماهیان ادامه یافت و نمونه‌برداری از روز صفر لغایت روز 14 انجام شد. نتایج بررسی شاخص‌های رشد مربوط به ماهی‌های کوی نشان داد که تفاوت معنی‌داری در گروه‌های مختلف از مقادیر میانگین وزن، درصد بازماندگی و درصد رشد روزانه پس از پایان تحقیق وجود دارد. بررسی شاخص‌های مربوط به آب نشان داد که تفاوت معناداری در میزان سختی آب بین روزهای مورد بررسی مربوط به تیمار چهارم (039/0p=) وجود دارد. نتایج مربوط به شاخص‌های خونی  مانند (لمفوسیت ، نوتروفیل ، هماتوکریت ، هموگلوبین، گلبول سفید و گلبول قرمز)  نشان داد  که  تفاوت معناداری در بین تیمار 4 در شاخص لمفوسیت وجود دارد. همچنین در تیمار موردنظر در شاخص نوتروفیل، هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد گلبول‌های قرمز (RBC) (میلی‌لیتر) و تعداد گلبول‌های سفید خون (WBC) (میلی لیتر)، تفاوت معنادار مشاهده شد. بررسی نتایج نشان داد که در تیمار ۴، در شاخص‌های سرمی C3 و C4(میلی‌گرم بر دسی‌لیتر)، SGPT[1] (واحد بر لیتر) و(ALP[2] (واحد بر لیتر)، تفاوت معناداری نسبت به سایر تیمارها مشاهده شد .(p<0.05) نتایج هیستوپاتولوژی نشان داد که هپاستوسیت‌ها و سینوزوئیدهای کبدی بدون عارضه دیده می‌شوند که نشان از عدم تأثیر آمونیاک به مقدار 5/0 میلی‌گرم در لیتر  در مواجهه با) FBS 1/55 گرم)، بوده است. نتیجه نهایی این تحقیق نشان داد که FBS به‌تنهایی توانست بیشترین بار آمونیاکی را طی 6 روز تحقیق و حتی پس از برداشتن کیسه FBS از آکواریوم‌ها بردارد. براساس نتایج حاصله از جدول نیتریت چنین به نظر می رسد که FBS  توانسته است مقادیر نیتریت 6  روزه را به میزان قابل ملاحضه ای درگروه کنترل مثبت نسبت به گروه کنترل منفی کاهش دهد. عدم تفاوت معنی‌دار بین مقادیر آمونیاک در گروه‌های شاهد مثبت و منفی در روزهای مشابه نمونه‌برداری می‌تواند حاکی از عدم تأثیر FBS بر کاهش نیترات آب در مطالعه حاضر است. براساس نتایج حاصله، هر یک از شاخص‌های خونی، ایمنی و کبدی ماهی کوی در حضور FBS  تغییر می‌کند.
 
[1] Serum glutamate pyruvate transaminase (SGPT)
[2] Alkaline Phosphatase (ALP)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of sodium formaldehyde bisulfite on ammonia detoxification and biological responses in Koi (Cyprinus rubrofuscus)

نویسندگان [English]

  • S. Adibi 1
  • M. Ramezani 1
  • S. Kakoolaki 2
  • R. Kazempoor 3
1
2
3
مجله علمی شیلات ایران
دوره 34، شماره 5
آذر و دی 1404
صفحه 1-16

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار