بررسی تجمع زیستی جیوه‌ کل در بافت‌های عضله‌ سفید، عضله‌ قرمز و کبد ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) دریاچه سد قشلاق سنندج

نویسندگان

چکیده

مطالعه‌ی کیفیت آب در سد قشلاق سنندج حاکی از غلظت بیش از حد مجاز جیوه در این منبع آبی بوده و از آنجائی‌که این سد مهمترین منبع شیلاتی شهر سنندج است، احتمال ‌آلوده بودن ماهی کپور معمولی به عنوان پر مصرف ترین ماهی منطقه به فلز جیوه مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه برای اولین بار تجمع زیستی جیوه در بافت عضله قرمز بررسی و با جیوه موجود در عضله سفید و کبد ماهی مورد مقایسه قرار گرفت. تعداد 24 نمونه ماهی کپور معمولی در طول ماه‌های تیر تا آذر سال 1388، از دریاچه سد قشلاق سنندج صید گردید و غلظت جیوه کل تجمع یافته در بافت‌های عضله سفید، عضله قرمز و کبد توسط دستگاه اندازه‌گیری شد. دامنه‌ی‌ مقادیر جیوه تجمع یافته در بافت های عضله سفید، عضله قرمز و کبد بترتیب بین (458-123)، (455-115) و (303- 107) برحسب نانوگرم در گرم وزن خشک بود. مقایسه غلظت جیوه کل تجمع یافته در بافت های مذکور نشان‌دهنده وجود اختلاف معنی‌داری بین این سه بافت بود. مقایسه تغییرات میانگین‌های ماهانه جیوه تجمع یافته تنها در بافت کبد دارای اختلاف معنی‌دار بود. وزن ماهی‌های صید شده در این تحقیق بین 1/330 تا 753 گرم متغیر بود. غلظت جیوه تجمع یافته در بافت‌های عضله سفید و قرمز ماهیانی که وزن‌ آنها بیشتر از 500 گرم بود، بالاتر از استاندارد EPA بود. بنابراین انجام مطالعات تکمیلی برای بررسی تأثیرات احتمالی مصرف این ماهی بر سلامت انسان ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of total mercury bioaccumulation in white and red muscle and liver tissues of Cyprinus carpio collected from Sanandaj Gheshlagh Reservoir

نویسندگان [English]

  • M. Khoshnamvand
  • Sh. Kaboodvandpour
چکیده [English]

Previous studies showed that the level of mercury in Sanandaj Gheshlagh Reservoir (SGR)
was higher than limits established by the World Health Organization. Total Mercury (T-Hg)
concentrations in white muscle, red muscle and liver tissues of Common carp as the most
consumed fish in the region were investigated. For the first time the content of mercury in red
muscle tissue was measured and compared with white muscle and liver tissues. During the
July to December 2009, 24 Common carp were caught from SGR (4 samples per month). THg
concentrations in above mentioned tissues were measured, using Mercury Analyzer. T-Hg
concentrations variations in white muscle, red muscle and liver tissues were (123-458), (115-
455) and (107-303) ng g-1, respectively. Statically significant differences were found between
three tissues. A significant monthly variations of T-Hg concentrations were observed within
liver tissue samples. Fish weights in this ranged between 330.1 to 753 grams. T-Hg in white
and red muscle tissues in all samples weighted above 500 grams were higher than the limits
established by the EPA. Therefore, additional researches are needed to evaluate any potential
effluence of this fish consumption on people health.
*Corresponding author

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heavy metal
  • Pollution
  • common carp