تعیین جنسیت مطلوب برای مقایسه ریخت‌شناختی جمعیت‌های ماهی گورخری (Aphanius dispar) با استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی

نویسنده

دانشگاه تهران

چکیده

دوشکلی جنسی پدیده­ای معمول در بین برخی آرایه­های ماهیان از جمله ماهیان گورخری جنسAphanius  می­باشد. در مطالعات ریخت­سنجی آرایه­ها یا جمعیت­های ماهیان برای بررسی فرآیندهای زیستی مثل سازگاری و تکامل، وجود دوشکلی جنسی، آنالیز مجزا برای هر دو جنس را ضروری می­کند. از این­­رو این تحقیق با هدف تعیین جنس مطلوب در گونه Aphanius dispar برای مطالعات ریخت­سنجی به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 180 عدد ماهی (نر و ماده) از سه جمعیت رودخانه­ های سرباز، مهران و شور نمونه­برداری گردید. سپس از نیمرح نمونه ­ها عکسبرداری گردید و برروی تصاویر دو بعدی حاصل، تعداد 17 نقطه لندمارک (نقطه نشانه) تعیین و با استفاده از نرم­افزار TpsDig2 رقومی شد. داده­های حاصل هر جنس به­صورت جداگانه و تمام جنس­ها به­صورت کلی، پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از تحلیل­های چندمتغیره PCA، CVA و MANOVA مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تمایز جمعیت­های مورد مطالعه را از نظر شکل نشان داد ولی در آنالیز جداگانه جنس­های نر و ماده، تفاوت معنی­داری در شکل بدن جمعیت­های رودخانه­های شور و مهران یافت نشد. در بررسی دوشکلی جنسی نواحی سر و تنه یک ویژگی اصلی بین جنس­های این گونه بود. براساس نتایج در این گونه جنس نر به­عنوان جنس مطلوب­تر برای بررسی مقایسه ریختی بین جمعیت­های مختلف پیشنهاد می­گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of suitable sex for morphological comparison in populations of Aphanius dispar using geometric morphometrics

نویسنده [English]

  • S Eagderi
چکیده [English]

Sexual dimorphism is a phenomenon among some fish species such as the members of the genus Aphanius. Among species with sexual dimorphism, morphological analysis needs to be performed separately. Hence, this investigation was carried out to determine suitable sex of Aphanius dispar for morphological studies. A total 180 specimens (male and female) were collected from populations of Sarbaz, Mehran and Shour rivers. Digital picture of speciments were taken from their left sides and then 17 landmark points cover their body shape were determined and digitized using tpsDig2 software. The data after GPA, were analyzed using PCA, CVA and MANOVA. The results revealed that studied population can be differitiated based on their body shap but between male and female of the Shour and Mehran rivers did not found significant different ib their separate analysis. Sexual dimorphism in the head and trunk seems to be a general feature in A. dispar. Based on the results in A. dispar, males can be suggested as proper sex for morphometric studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morphometrics
  • Sarbaz
  • Mehran
  • Shour
  • Aphanius