بررسی تراکم ،زیتوده و پراکنش شانه دار مهاجم leidyi Mnemiopsis درآبهای ساحلی کشورهای حاشیه دریای خزر (بهار 1381)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

 



شانه دار Mnemiopsis leidyi به شاخه Ctenophora و راسته Lobata تعلق دارد و بومی سواحل اقیانوس اطلس واقع در آمریکای شمالی و جنوبی با دامنه پراکنشی از عرض جغرافیایی40 درجه شمالی تا 40 درجه جنوبی است . با توجه به اینکه هر گونه برنامه ریزی در جهت مبارزه با شانه دار در دریای خزر مستلزم داشتن اطلاعات کافی در زمینه تغییرات و میزان توده زنده و پراکنش این جانور مهاجم می باشد، مطالعات متعددی در خصوص پراکنش شانه دار در دریای خزر تاکنون انجام گرفته است. نمونه برداری از M. leidyi در 68 ایستگاه واقع در آبهای ساحلی کشورهای ایران، جمهوری آذریایجان، روسیه و ترکمنستان تا عمق 100 متر از اول فروردین ماه تا ششم اردیبهشت ماه 1381 با استفاده از شناور تحقیقاتی Issledovaetal Kaspiya انجام شد. نمونه برداری با تور پلانکتون با چشمه 500 میکرون و قطر دهانه 50 سانتیمتر صورت گرفت. نمونه برداری از شانه دار در ایستگاههای کم عمق (کمتر از 50 متر) از کف تا سطح آب و در بقیه ایستگاههای از عمق 50 متر تا سطح بود. از دماسنج برگردان و سی شی دیسک بترتیب برای اندازه گیری دما و شفافیت آب استفاده شد. دمای سطح آب دریا طی زمان نمونه برداری بین 6/6 تا 6/15 درجه سانتیگراد و در بستر دریا بین 5/7 تا 16 درجه سانتیگراد در نوسان بود. بیشترین دما در منطقه شرقی آبهای ایران ثبت شد. در خزر جنوبی میانگین دما در سطح و عمق آب بترتیب 24/13 در 79/11 درجه سانتیگراد و در خزر میانی بترتیب 9/9 و 1/9 درجه سانتیگراد بود. میانگین دما در سطح آب در آبهای ساحلی ایران، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه بترتیب 0/1±70/13، 3/1±69/12، 3/1±98/11 و 5/0±6/6 بود. طی زمان نمونه برداری لایه توموکلاین مشاهده نگردید. میانگین درجه حرارت آبهای ساحلی ایران بیشتر از سایر مناطق دریای خزر و شفافیت آب از 2 تا 17 متر متغیر می باشد. زیتوده M. leidyi در آبهای سواحل ایران بیشتر از سایر مناطق دریای خزر بود چنانچه در فصل بهار میانگین زیتوده M. leidyi در دریای خزر 38/21 گرم بر مترمربع بود. حداکثر زیتوده M. leidyi در اطراف رودخانه سفیدرود با 42/108 گرم بر مترمربع و حداکثر فراوانی در آبهای ساحلی جمهوری آذربایجان با 2996 عدد بر مترمربع بود. میانگین زیتوده M. leidyi در واحد حجم 93/0±81/0 گرم بر مترمکعب و میانگین فراوانی آن 37±3/21 عدد بر مترمکعب محاسبه شد. بیشترین میزان زیتوده و فراوانی در واحد حجم در آبهای ایران مشاهده شد. 
براساس نتایج این مطالعه و سایر مطالعات انجام گرفته از پراکنش و جمعیت M. leidyi در دریای خزر توسط Kideys و Moghim در سال 2003؛ روحی و همکاران در سال 1382 و باقری و همکاران در سال 1382 بنظر می رسد که سواحل ایران در تمام طول سال شرایط مناسبی برای زیست M. leidyi را دارا می باشند، بیشتر تحت تاثیر اثرات نامطلوب تهاجم شانه دار قرار خواهند گرفت و ضروری است که در استراتژی مبارزه با شانه دار این مناطق بیشتر مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

DISTRIBUTION AND ABUNDANCE OF THE INVASIVE CTENOPHORE MNEMIOPSIS LEIDY IN THE LITTORAL WATERS OF THE CASPIAN SEA, IRAN

نویسندگان [English]

  • M. Moghim
  • A. Rohi
چکیده [English]

In this study, spatial distribution of the invasive ctenophore Mnemiopsis leidyi in the littoral waters of the Caspian Sea was evaluated using data collected at stations during the spring 2002 cruise. The average and maximum biomass of M.leidyi were 21.38 and 108.42gwet weight per m2, respectively. The average biomass of M.leidyi was 32.6g wet weight per m2 in the Iranian coastal waters whereas it was 24.99, 9.83 and 0.9g met weight per m2 in Azerbaijan, Turkmenistan, and Russia respectively. The maximum size of the ctenophore was 16-20mm, and the bulk of individuals (97.2%) were smaller than 10mmin length.




 

کلیدواژه‌ها [English]

  • MNEMIOPSIS LEIDY
  • Caspian Sea
  • Iran
مجله علمی شیلات ایران
دوره 17، شماره 4
بهمن و اسفند 1387
صفحه 169-174

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار