پیشنهاد حدود مجاز مصرف ماهیان زمین کن (Platycephalus indicus)، گیش پهن ((Carangoides talamparoides)) و بیاح (Liza abu) با توجه به میزان نیکل، منگنز، آهن، مس، و روی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

ورود مواد آلوده کننده به آب­ها و تجمع آنها در آبزیان به واسطه خطراتی که برای انسان ایجاد می­کنند، بخش مهمی از آلودگی محیط زیست را شامل می­گردند (Rahman et al., 2014). از جمله این آلاینده­ها می­توان به فلزات سنگین اشاره کرد. فلزات سنگین وارد شده  به محیط زیست می­تواند باعث آسیب به تنوع زیستی دریا و اکوسیستم­ها شوند و همچنین مصرف ماهیان آلوده سبب خطرات بهداشتی برای انسان می­شود (Liu et al., 2015). ماهی­ها می­توانند غلظت­های بالایی از فلزات جذب شده از آب و مواد غذایی را در بافت­های خود تجمع دهند (Janadeleh & Jahangiri, 2016). افزون بر این مصرف بلند مدت ماهی آلوده به فلزات سنگین منجر به تجمع فلزات سمی در اندام­های مختلف می­شود که منجر به خطرات جدی برای سلامت انسان می­شود ) Ullah et al., 2017). به علت اهمیت آبزیان به ویژه ماهی­ها در رژیم غذایی انسان، پایش آلاینده­ها در محیط­های آبی توسط این دسته از موجودات انجام می­شود (2011 Imanpour,). مطالعات زیادی در داخل و خارج از کشور در زمینه مخاطرات فلزات سنگین در بافت­های خوراکی آبزیان صورت گرفته است که به برخی از آن­ها اشاره می­شود. Janadeleh & Jahangiri, 2016)) در مطالعه­ای به ارزیابی خطر و آلودگی فلزات سنگین در ماهی (Otolithes ruber) و رسوبات خلیج فارس پرداختند. با توجه به نتایج، غلظت فلزات در بخش خوراکی از مقادیر استانداردهای جهانی تجاوز نمی­کرد، بنابراین بجز فلزات کادمیوم و سرب سایر فلزات خطری برای انسان ندارند. در پژوهش Narottam Saha  و همکاران (2016)، میزان آلودگی فصلی و ارزیابی خطر زیستی بالقوه بررسی نمودند و غلظت فلزات سنگین در 10 گونه ماهی دریایی مختلف در خلیج بنگال در طول چهار فصل اندازه‌گیری کردند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین غلظت به ترتیب مربوط به Zn و Cd می­باشد. از سوی دیگر، می توان به مطالعات سایر محققین اشاره نمود (Liu et al., 2015؛  Mardoukhi et al., 2013 ؛ پناهنده  و همکاران ، 1392).  بنابراین، مصرف ماهیانی که دارای مقادیر بالایی فلزات در بافت­های خود هستند، ممکن است برای سلامتی مصرف کننده مضر باشد (بهروز و نوروزی، 1397). با توجه به اینکه بسیاری از ماهیان جزیره شیف مورد مصرف مردم قرار می­گیرند و ورود مقدار زیاد آلاینده­ها از طریق زنجیره غذایی به انسان، می­تواند از نظر بهداشتی خطر آفرین باشد، در این تحقیق به محاسبه حد مجاز مصرف و ارزیابی خطر فلزات سنگین (آهن، روی، مس، منگنز و نیکل) در 3 گونه ماهی (زمین کن، گیش پهن و بیاح) پرداخته شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recommendation for permissible consumption limits of Platycephalus indicus, talamparoides Carangoides, and Liza abu according to the levels of Ni, Mn, Fe, Cu, and Zn

نویسندگان [English]

  • S. Mirmohammadvali
  • E. Solgi
چکیده [English]

The aims of this study were to determine the permissible consumption limitsand risk assessment of three fishesspecies Platycephalus indicus, talamparoides Carangoides,and Liza abu in Shif Island, Bushehr province.  In this study, 30 fishes of 3 species (Platycephalus indicus, talamparoides Carangoides, Liza abu) were collected from Shif Island coastal waters using a fishing boat. According to the results, the permissible consumption limits(CRlim)ofPlatycephalus indicus for Ni, Mn, Zn, Cu and Fe were 0.21, 5, 0.57, 0.23 and 2 kg/day respectively, for talamparoides Carangoides were 0.29, 3, 0.66, 0.37 and 1 kg/day respectively and forLiza abu  were 0.20, 2, 0.56, 0.76 and 1 kg/day respectively. The maximum daily and weekly intakes were obtained for Fe in Liza abu, and the minimum was found for Manganese in Platycephalus indicus. In this research, the metal values were lower than the world standard, except for Mn in Liza abuand Ni in three fishes species that the high concentrations of Ni in fish species may cause problems for the inhabitants of the island in long time. The food risk assessment of fishes species indicated that the consumption of these fishes with current levels (20 gr/day) in stand of Fe, Cu, Zn, Mn and Ni do not possess a risk to consumers. But due to the permissible limit values, excessive consumption of these species may cause problems for the consumer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Risk Assessment
  • Fish species
  • Heavy metals
  • Shif Island