بررسی تراکم و فراوانی زئوپلانکتون‌های حوضه جنوب شرقی دریای خزر (خلیج گرگان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

زئوپلانکتون­ها، نقش مهمی را در زنجیره غذایی بوم­سازگان آبی دارند که به­عنوان حلقه واسط زنجیره غذایی بین تولید کننده­ها (فیتوپلانکتون) و سطوح غذایی بالاتر عمل می­کنند. هدف از این تحقیق، شناسایی و بررسی تراکم زئوپلانکتون­ها در خلیج گرگان (حوضه جنوب شرقی دریای خزر) بود. نمونه­برداری به صورت فصلی در سال 1396 به وسیله تور پلانکتون با چشمه 100 میکرون و قطر دهانه 36 سانتی­متر در هر ایستگاه با سه تکرار و از سه منطقه پن-کالچر، اسکله آشوراده و منطقه دهنه ورودی دریا به خلیج صورت گرفت. در این مطالعه گروه‌های زئوپلانکتونی متعلق به 16 جنس از 5 گروه شامل کپه پودا (Copepoda)، گرد تنان یا گردان دهانان (Rotatoria)، تک‌یاخته‌ای‌ها یا مژه‌داران (Protozoa)، زئوپلانکتون­های موقتی (meroplankton=zoobenthos) و یک گروه شامل سایر گروه‌های زئوپلانکتونی، شناسایی شدند.میانگین شاخص تنوع شانون در طول زمان نمونه­برداری 26/0±57/1، شاخص غنای گونه­ای مارگالف 43/0±83/1 و شاخص یکنواختی پیلو 12/0±69/0 بود. کمترین میزان شاخص تنوع شانون 12/1 در فصل پاییز منطقه اسکله ایستگاه 6 و بیشترینشاخص مارگالف 76/2 در فصل بهار منطقه پن ایستگاه 2 و برای شاخص یکنواختی پیلو بیشترین مقدار این شاخص 92/0برای فصل زمستان منطقه اسکله ایستگاه 5 مشاهده گردید. آنالیز خوشه­بندی و مقیاس بندی چند بعدی غیر متریک میزان شباهت ایستگاه‌ها به یکدیگر بر اساس توزیع فراوانی گونه­ها را در دو گروه مجزا نشان داد. نتایج تحقیق حاضر می­تواند نقش مهمی در برنامه حفاظت محیط زیست دریای خزر ایفا کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the density and frequency of zooplankton in the Southeastern Basin of the Caspian Sea (Gorgan Bay)

نویسندگان [English]

  • H. Raeiji
  • M. Gholizade
  • R. Patimar
  • T. Pursofi
چکیده [English]

Zooplanktons have an important role in food chain of the aquatic ecosystems, which acts as a food chain link between producers (phytoplankton) and higher nutritional levels. The purpose of this research was to identify and study the zooplankton density in the southeastern basin of the Caspian Sea (Gorgan Bay). Sampling was performed seasonally and samples were collected by zooplankton net (36 cm and mesh size of 100µm) with three replications from three areas including: pan-cultures, Ashooradeh pier and entrance of sea water to the Bay. In this study, zooplankton groups belong to 16 species of 6 phylum were identified containing: Copepoda, Rotatoria, Protozoa, intermediate zooplankton (zoobenthose) and a group including other zooplankton groups. The mean Shannon diversity index during sampling time was 1.57±0.26, Margalef species richness index was 1.83±0.43, and for the uniformity index was 0.69±0.12. The lowest Shannon Diversity Index was 1.12 in the autumn station 6 was considered due to human activity, commuting boats (tourists and fish hunting), and the oil pollutants in this region, and the highest Margalef index was 2.76 in the spring station 2 and the Pielou's evenness index was highest for the winter at station 5 (0.92). Cluster analysis and non-metric multidimensional scaling showed the similarity of stations with each other based on abundance distribution of species in two distinct groups. Finding of research, could play an important role in environmental protection in the Gorgan Bay.

کلیدواژه‌ها [English]

  • zooplankton
  • Biological index
  • Gorgan Bay