مطالعه تولیدات خالص اولیه فیتوپلانکتون و همبستگی آن با مولفه‌های مربوطه در نوار ساحلی حوزه جنوبی دریای خزر (98-1397)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

تولیدات اولیه نقش مهم در چرخه زیستی از نظر ذخیره کربن داراست و شاخص کلیدی برای ارزیابی کارکرد اکوسیستم بشمار می‌آید. هدف از مطالعه حاضر محاسبه تولیدات خالص اولیه و مولفه‌های آن در حوزه ایرانی دریای خزر در سال‌های 1397 (فصول پاییز و زمستان) و 1398 (فصول بهار و تابستان) می‌باشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، برخی عوامل اکولوژیک موثر بر توزیع زمانی-مکانی تولیدات خالص اولیه مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج، میانگین تولیدات خالص اولیه روزانه فیتوپلانکتون (DNPP) و مولفه های آن شامل غلظت کلروفیل-آ (Chl-a)، عمق لایه نوری (Zeu)، طیف فعال فتوسنتز (PAR) و غلظت کربن ویژه تثبیت شده (p Boptic=NPp Chl-a) به‌ترتیب برابر 45/0±65/0 گرم کربن /مترمربع/روز، 23/1±54/2 mg/m3، 1/5±9/8 متر، 84/16±42/40 Einstein/m2.day و 11/1±05/5 mgC/mgChl-a.h بود. میزان DNPP در ناحیه مرکزی از دو ناحیه غربی و شرقی بالاتر بود که احتمالاً ناشی از نقش امواج حاصل از نیروی باد بر معلق شدن رسوبات (میزان کدورت بالا) و کاهش شدت نفوذ نور در دو ناحیه شرقی و غربی بود. از نظر زمانی، تغییرات فصلی DNPP به‌ترتیب پاییز>تابستان>بهار>زمستان بود. افزایش قابل ملاحظه DNPP در فصل پاییز (05/0p < ANOVA test,) در مقایسه با سایر فصول ناشی از افزایش غلظت کلروفیل-آ و بهینه بودن دمای سطحی آب برای تثبیت کربن ویژه (p Bopt) می‌باشد. بر اساس آزمون‌‌های رگراسیون و مولفه اصلی تغییرات زمانی-مکانی DNPP به طور معنی داری تحت تاثیر دو متغیر Chl-a و p Boptic بود. به طور کلی، در طبقه‌‌بندی سطح تروفیکی بر اساس تولیدات خالص اولیه، 52 درصد از داده ها در سطح تروفیکی الیگومزوتروف و مزوتروف (49%) تا یوتروف (3%) بوده و 48 درصد داده ها در گروه الیگوتروف (عمدتاً در ناحیه شرقی) قرار داشتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on daily phytoplankton net primary production and correlation with its components in coastal zone of the southern Caspian Sea

نویسندگان [English]

  • H. Nasrollahzadeh Saravi
  • A. Makhlough
  • F. Vahedi
  • A. Roohi
  • P. Noori
چکیده [English]

Primary production is an important component in the biological cycle in terms of carbon storage and a key indicator for evaluating of ecosystem function. In this study, net primary production and its components were investigated in the coastal zone of Iranian basin of Caspian Sea during four seasons from 2018 to 2019. In addition, the effective environmental factors on spatial-temporal distributions of net primary production have been studied. As a results, mean (±SD) of Chl-a, euphotic depth (Zeu), active photosynthetic radiation (PAR), maximum primary production per unit of Chl-a (PBopt) and daily net primary production (DNPP) were obtained 2.54±3.23 mg/m3, 28.9±6.8m, 40.42±16.84 Einstein/m2.day, 5.05±1.11 mgC/mgChl-a.h and 2.04±0.73 gC/m2.day. The value of DNPP in the central region was more than the western and eastern regions. It probably is due to effects of wind and waves turbulent on re-suspension of sediment and decrease of light penetration in water column in the western and eastern regions. The seasonal variation of net primary production was in order: autumn>summer>spring> winter. The significant higher NPP in autumn than other seasons (p< 0.05, ANOVA-test), primarily caused by Chl-a and PBoptic. Based on regression and PCA tests, temporal-spatial changes of DNPP has been significantly affected by the two variables of Chl-a and PBoptic.  In general, the classification of trophic state based on net primary production showed that 52% of the data had trophic states in the range of oligo-mesotroph  and mesotroph (49%) to eutroph (3%) and 48% of the data were in the oligotroph group (mainly in the eastern region).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental parameters
  • Net primary production
  • Iranian Coasts
  • Caspian Sea