ارزیابی سطوح فلزات سنگین سرب، نیکل، روی، آهن و مس در بافت عضله ماهی Liza klunzingeri و میزان ریسک مصرف آن در جزایر ( قشم، هنگام و هرمز )، استان هرمزگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

این پژوهش به منظور اندازه‌‌گیری مقادیر فلزات سنگین سرب، نیکل، روی، آهن و مس در بافت خوراکی ماهی Liza klunzingeri جزایر (قشم، هنگام و هرمز) در استان هرمزگان، طی فصول تابستان و زمستان 1398 انجام شد. پس از زیست سنجی 180 نمونه صید شده در جزایر مورد مطالعه، بافتهای عضله جدا شدند و فریزدرایرگردیدند. سپس نمونه ها به روش هضم اسیدی آماده‌‌سازی شدند و میزان فلزات سنگین مورد نظر با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله‎ای (مدل 700Contr AA)  مورد سنجش قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین میانگین غلظت فلزات سنگین (سرب 009/0±082/0، نیکل07/0±646/0، روی 33/1±97/31 و مس 03/0±881/0 میکروگرم بر گرم) در جزیره قشم و بیشترین میانگین غلظت فلز سنگین (آهن 75/0±30/19 میکروگرم بر گرم) در جزیره هرمز و کمترین میانگین غلظت فلزات سنگین (سرب 007/0±036/0، نیکل05/0±348/0، روی06/1±13/15، مس03/0±657/0 و آهن 4/0±13/12 میکروگرم بر گرم) در جزیره هنگام مشاهده شد. غلظت فلزات در نمونه‌های آنالیز شده در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی سازمان جهانی و کشاورزی FAO، سازمان بهداشت جهانی WHO، سازمان غذا و دارو امریکا FDA، مرکز ملی بهداشت و پزشکی استرالیا NHMRC و وزارت کشاورزی و غذای انگلستان UKMAFF پایین‌تر بود و از لحاظ آماری اختلاف معناداری را نشان می‌‌داد. همچنین میزان پتانسیل خطرپذیری و شاخص خطر برای بیماری‌‎های غیرسرطانی در بالغین و کودکان در بافت عضله ماهی  L. klunzingeri کمتر از 1 به‌دست آمد، لذا بر اساس نتایج این تحقیق در حال حاظر استفاده از این گونه ماهی برای مصارف انسانی مشکلی را از دیدگاه سلامت و بهداشت عمومی ایجاد نخواهد کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of heavy metal levels of lead, nickel, zinc, iron and copper in the muscle tissue of liza klunzingeri and the risk of its consumption in the islands (Qeshm, Hengam

نویسندگان [English]

  • M.A. Orangi
  • A. Rahmani
  • A.R. Mohaddesi
  • N. ;Koosej
چکیده [English]

This study was performed to measure the amounts of heavy metals lead, nickel, zinc, iron and copper in tissue of Liza klunzingeri fishes of islands (Qeshm, Hengam and Hormoz) in Hormozgan province during summer to winter 2019. After biometry muscle tissues of 180 samples should be omitted were isolated and frizzed. Then the samples were prepared by acid digestion method and the amount of heavy metals was measured by using a flame atomic absorption device (700Contr AA model). The results should be omitted showed that the highest mean concentrations of studied metals (lead: 0.082 ± 0.009, nickel: 0.646± 0.07, zinc: 31.97±1.33 and copper: 0.881 ± 0.03 micrograms per gram)  were in Qeshm Island and the highest mean heavy metal concentration of iron (19.30± 0.75 Micrograms per gram) was in Hormoz Island and the lowest mean concentration of heavy metals (lead: 0.036 ±0.007, nickel: 0.348 ± 0.05, zinc: 15.13 ±1.06, copper: 0.657± 0.04 and iron: 12.13 ±0.4 Micrograms per gram)  were observed in Hengam Island. The concentrations of metals in the analyzed samples were lower than the international standards of the FAO, the WHO, the FDA, the Australian National Institutes of Health (NHMRC) and the UK Food and Drug Administration (UKMAFF) and statistically significant differences were observed. Also, the level of potential risk and risk index for non-cancerous diseases in adults and children in the muscle tissue of barley fish were less than 1. Therefore, according to the results of this study, the current use of this species of fish for human consumption will not pose a problem from the perspective of health and public health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liza klunzingeri
  • Heavy metals
  • Atomic absorption device
  • Persian Gulf