ارزیابی ریسک تالاب اینچه بر اساس شاخص‌‌های ژئوشیمیایی (استان گلستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

10.22092/isfj.2022.127622

چکیده

تالاب اینچه با اهمیت اکولوژیک بالا، در شمال شهر آق‌‌قلا در استان گلستان واقع شده است. در مطالعه حاضر، به منظور منشاء‌یابی و تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در تالاب و محاسبه شاخص‌‌های فاکتور غنی‌‌شدگی (EF)[1] و بار آلودگی (PLI)[2]، رسوبات سطحی تالاب اینچه از هفت ایستگاه با حداکثر عمق 8/2 متر در آبان 1397 جمع‌‌آوری شد. متغیرهای محیطی آب، فلزات سنگین، دانه‌‌بندی و مواد آلی کل رسوب، به‌ترتیب با دستگاه پرتابل مولتی‌‌پارامتر، طیف‌سنجی جرمی پلاسمای جفت‌شده القایی، روش پراکنش لیزی و روش سوزاندن در کوره اندازه‌‌گیری شد. میانگین آلومینیوم و آهن در رسوبات به‌ترتیب 0±8/0 و 6/0±5/1% بوده است. همچنین میانگین آرسنیک، مس، نیکل، سرب، کروم، روی و وانادیوم در رسوبات به‌‌ترتیب 6/4±8/2، 6/3±8/12، 4/6±7/26، 7/2±0/7، 8/7±7/25، 2/16±4/32 و 1/7±6/28 میلی‌‌گرم در کیلوگرم اندازه‌گیری شد. به ‌‌طور ‌‌کلی، از لحاظ شاخص فاکتور غنی‌‌شدگی، تالاب دارای غنی‌‌شدگی کم (8/1-1) بوده است درحالی‌‌‌که ایستگاه 5، از لحاظ میزان آهن (7/3) و آرسنیک (7/5) به‌‌ترتیب دارای غنی‌‌شدگی متوسط و غنی‌‌شدگی متوسط الی شدید است. از نظر گستره شاخص بار آلودگی (84/0- 46/0)، کلیه ایستگاه‌‌ها کمتر از یک بوده، بنابراین فاقد آلودگی بودند. به طور کلی، چون میزان نیکل و آرسنیک به‌ترتیب در کلیه ایستگاه‌‌ها و ایستگاه 5 از استاندارد "سطوح اثرات آستانه" بالاتر بوده است، می‌‌توان نتیجه گرفت احتمال بروز اثرات شدید زیستی بر اکثر موجودات بسترزی، کم و در حد آستانه است.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Risk assessment of the Incheh wetland based on geochemical indices (Golestan Province)

نویسندگان [English]

  • Seyedghasem Ghorbanzadezaferani
  • Farhad Hosseini tayefeh
  • Mona Izadiyan
چکیده [English]

The Incheh wetland, with high ecological importance, is located in the north of Aq-Qala (Golestan province). In this study, the surface sediments of the Incheh wetland from 7 stations with a maximum depth of 2.8 m were collected in November 2018 to find the source and determine the amount of heavy metals pollutions in the wetland and calculate the indices of enrichment factor and pollution load. The water environmental parameters, heavy metals, grain size, and total organic matter were measured by portable multi-parameter meter, inductively-coupled plasma mass spectrometry, laser diffraction particle size analyzer, and oven combustion, respectively. The mean of Al and Fe in the sediments were 0.8±0.4 and 1.5±0.6%. Also, the mean of As, Cu, Ni, Pb, Cr, Zn and V in the samples were measured 2.8±4.6, 12.8±3.6, 26.7±6.4, 7.0±2.7, 25.7±7.8, 32.4±16.2 and 28.6±7.1 mg/kg, respectively. In general, in terms of the enrichment factor index, the wetland has low enrichment (1-1.8). In the case that station 5, in terms of Fe (3.7) and As (5.7) had moderate enrichment and moderate to severe enrichment, respectively. In terms of the range of pollution load index (0.46-0.84), all stations were less than 1, so they were not polluted. In general, due to the fact that the amount of nickel and arsenic in all stations and station 5 was higher than the TEL, respectively, it can be concluded that the probability of severe biological effects on most of benthic organisms is low and at the threshold level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sediment
  • Incheh Wetland
  • Heavy metals
  • Enrichment factor
  • Pollution load index